به مقاطع توخالی فولادی در انگلیسی HSS میگویند که این نام از ابتدای حروف Hollow Structure section گرفته شده است. به طور کلی، این مقاطع توخالی در ایران با نام قوطی شناخته میشوند که در اشکال مربعی و مستطیلی و دایره ای تولید میشود. فارغ از شکل قوطی ها، دسته ای دیگر با نام سبک و سنگین وجود دارد که این مقاطع را بر اساس وزن و ضخامت آنها تقسیم بندی میکند. اکنون جالب است بدانید که در ایران، قوطی های سبک با نام قوطی مبلی یا پروفیل مبلی نیز شناخته میشوند.
ممکن است از خود بپرسید که علت این نامگذاری چیست؟ به عبارت بهتر، چرا به قوطی سبک، قوطی مبلی هم گفته میشود؟ در این مقاله ضمن پاسخ به این سوال، در مورد مشخصات، کاربرد و تفاوت پروفیل و قوطی مبلی با قوطی سنگین (صنعتی) گفتگو خواهیم نمود.
دلیل نامگذاری قوطی مبلی
هر یک از پروفیل هایی که در بازار وجود دارند، دارای کاربرد و ویژگی های خاصی هستند. برای مثال، همانطور که کاربرد ورق نورد سرد شده و نورد گرم شده با یکدیگر متفاوت است، پروفیل هایی که از هر یک از این دو ورق ساخته میشود نیز با یکدیگر اختلافاتی در کاربرد و ویژگی ها خواهند داشت. پروفیل مبلی نیز به دلیل کاربرد گسترده ای که در بخش مبلمان سازی دارند، به این نام معروف شده اند.
اما وجه تمایز پروفیل و قوطی مبلی با دیگر پروفیل ها، ضخامت و نوع ورق بکار رفته در آن است. پروفیل های مبلی، به پروفیلی گفته میشود که اولا ضخامت آن کمتر از ۱٫۵ میل باشد و ثانیا ورق بکار روفته برای تولید آن، ورق روغنی و گالوانیزه است. البته برخی از پروفیل های مبلی موجود در بازار نیز از جنس آلیاژهای آلومینیومی میباشد.
پروفیل مبلی نوع خاصی و البته پرکاربردی از انواع پروفیل است که در صنعت مبلمان سازی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. به همین علت نام پروفیل هایی که در این صنعت مورد استفاده قرار میگیرند، پروفیل و قوطی مبلی میباشد.
مشخصات مکانیکی پروفیل و قوطی مبلی
قوطی مبلی دارای انعطاف پذیری و استحکام کششی مناسبی برای فرایندهایی همچون خم کاری و جوش کاری است. اما ناگفته نماند که خواص فوق در قوطی مبلی، بستگی به گرید ورق مورد استفاده دارد. لذا بهتر است بدانید که ورق های روغنی که در ساخت این مقطع مهم بکار میرود عموما، St12 و St14 میباشد.
پروفیل های مبلی موجود در بازار به دو نوع درزدار و بدون درز تقسیم میشوند و طبیعتا استحکام پروفیل های بدون درز نسبت به درزدار بیشتر خواهد بود چرا که از لحاظ کیفیت تولید و یکنواختی ساختار در تمام نقاط سطح، دارای مزیت و برتری میباشد.
از دیگر مشخصات پروفیل مبلی میتوان به دقت ابعادی آنها اشاره کرد. همانطور که آموختید ورق مورد استفاده در ساخت این نوع پروفیل فولادی، ورق روغنی و گالوانیزه است. لذا با توجه به شرایط دمایی نورد سرد ورق ذکر شده، دقت ابعادی خوبی پس از انجام فرایند بدست خواهد آمد که همین ویژگی در پروفیل و قوطی مبلی نیز دیده میشود.
روش های تولید پروفیل مبلی
پروفیل مبلی به ۳ روش تولید میشود اما دقت داشته باشید که دو روش اول مرسوم تر و روش سوم کمتر مورد استفاده قرار میگیرد.
در روش اول، ابتدا رول ورق را به صورت تسمه برش میدهند. سپس تسمه را به وسیله دستگاه فرمینگ پیچانده و به شکل لوله در می آورند. در مرحله بعد بایستی لبه های مماس شده به یکدیگر جوشکاری شده تا به اتصال برقرار شود. در نهایت برای اینکه شکل مقطع را از لوله به مستطیلی و یا مربعی تغییر دهند، به سراغ مرحله سایزینگ رفته که در آنجا با اعمال فشارهای چند جانبه شکل مقطع حاصل میشود.
در روش دوم، مشابه روش اول ابتدا تسمه هایی از رول ورق بریده میشود. سپس این تسمه ها توسط دستگاه فرمینگ خم شده تا گوشه های مقطع ایجاد شود. سپس دو لبه پروفیل به یکدیگر جوش داده میشود. همانطور که ملاحظه کردید دو روش فوق در مرحله دوم و سوم ساخت با یکدیگر تفاوت دارند.
در روش سوم که روشی غیرمتداول در تولید پروفیل مبلی است، از کنار هم قرار دادن و سپس جوش دادن دو نیم پروفیل استفاده میکنند. در این حالت با توجه به اینکه دو درز جوش در ساختار وجود دارد، کیفیت پروفیل ساخته شده نسبت به دو روش قبلی کمتر بوده و لذا این روش تقریبا مورد استفاده قرار نمیگیرد.
قوطی مبلی گالوانیزه
همانطور که میدانید فولاد کربنی معمولی در برابر خوردگی و رطوبت مقاومتی ندارد و اکسید میشود. از طرفی، از میان راهکارهای مختلفی که به بهبود مقاومت به خوردگی فولاد کمک میکند، گالوانیزه کردن یک روش مرسوم و محبوب در میان مردم است. لذا پروفیل هایی که در محیط های مرطوب و بیرون از منزل مورد استفاده قرار میگیرند و یا پروفیل های بکار رفته در معرض دمای بالا بایستی با گالوانیزه شدن در برابر خوردگی مقاوم گردند. بنابراین، اگر در چنین شرایطی هستید، خرید قوطی مبلی گالوانیزه را بجای پروفیل مبلی روغنی به شما پیشنهاد میدهیم.
کاربرد پروفیل مبلی چیست؟
کاربرد پروفیل مبلی در سطح گسترده صنعت ساخت مبلمان است. اما کاربرد این نوع پروفیل، به این مورد محدود نمیشود. بلکه پروفیل مبلی در صنایعی همچون خودروسازی، اسلحه سازی، اگزوز، دوچرخه، تخت خواب های بیمارستان ها، ساخت برخی از تابلوهای تبلیغاتی، تولید انواع درب و نرده های فرفورژه و ساخت برخی لوازم خانگی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. توجه داشته باشید که قوطی مبلی در اشکال و مقاطع مختلفی تولید میشود اما سه مقطع متداول تر آن مربعی، مستطیلی و دایره ای میباشد.
در تصویر زیر نمونه ای از کاربردهای مختلف قوطی مبلی در بخش های متفاوت را مشاهده میکنید.
کارخانه های تولید کننده پروفیل مبلی کدامند؟
شاید نام تمام تولیدکننده های پروفیل در ایران را به طور کامل نشنیده باشید. چرا که این صنعت در ایران بسیار رونق گرفته و در حال حاضر، بیش از ۵۰ تولید کننده به این صنعت وارد شده اند. روش ساخت نسبتا آسان پروفیل باعث شده است نسبت به دیگر مقاطع از تنوع برند بیشتری برخوردار باشد. اما در این بین برخی تولیدکننده ها سبک خاصی از پروفیل را تولید میکنند. در مقابل، برخی دیگر به تولید طیف گسترده ای از محصولات لوله و پروفیل پرداخته اند تا بلکه سطح گسترده تری از نیاز داخل را پاسخ گو باشند.
در بین تعداد کارخانه های بیشماری که در این حوزه وجود دارند، نام کارخانه های صبا، نورد و پروفیل ساوه، توسعه فولاد ساب قزوین، آریا و خاور صنعت هما، لوله و پروفیل دلیجان، لوله و پروفیل سپنتا و جهان پروفیل پارس جزو معروفترین کارخانه های تولیدکننده قوطی مبلی هستند.
سخن پایانی
پروفیل مبلی به علت وزن کمتر خود نسبت به پروفیل های دیگر به پروفیل سبک نیز مشهور است. همانطور که بیان شد از لحاظ جنس، علاوه بر فولاد، آلیاژهای آلومینیومی پروفیل مبلی نیز در بازار یافت میشود که از مهمترین کاربردهای آن در صنایع ساخت لوازم خانگی مثل مبل و صندلی و پروفیل های درب و پنجره است.