ممکن است حین عملیات ساختمان‌سازی، ورق‌های مشبکی را دیده باشید که در قسمت‌های مختلف ساختمان مانند کارهای تزیینی، ترمیمی و دکوراسیون مورد استفاده قرار گرفته باشند. همچنین رابیتس‌ها به عنوان اجزای اصلی سقف‌های کاذب در ساختمان‌سازی به شمار می‌روند. رابیتس که در اصطلاح عامیانه به رابیز مشهور است. در این مقاله قصد داریم تا شما را با رابیتس، ویژگی، کاربرد، مزایا، معایب رابیتس و سوالات مختلفی که ممکن است برایتان پیش بیاید آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید تا پاسخ سوالات خود را دریابید.
رابیتس چیست؟
به طور کلی رابیتس‌ها ورق‌های مشبک تولید شده از ورق‌های گالوانیزه گرم با ضخامت ۰،۲۵ تا ۰،۵ هستند. کارایی اصلی رابیتس‌ها در صنعت ساختمان‌سازی و جهت بهینه‌سازی پیوستگی سطوح متنوع همچون سقف و دیوارها است. از دیگر کاربردهای مهم رابیتس‌ها، ایجاد بستری جهت نصب تاسیسات می‌باشد. شایان ذکر است رابیتس به دلیل اینکه به عنوان پایه کار مورد استفاده قرار میگیرد، هیچگاه قابل رویت نیست.
رابیتس‌ها معمولا در زیر سطح قرار خواهند گرفت و به دلیل اینکه در اندودهایی بر روی آن‌ها قرار داده می‌شوند، در معرض رطوبت و خوردگی قرار خواهند گرفت. بنابراین می‌بایست از جنسی که در مقابل رطوبت و خوردگی مقاومت می‌کنند، ساخته شوند. همچنین همان طور که ذکر شد، رابیتس به چشم دیده نمی‌شود و به سختی می‌توان به آن‌ها دسترسی پیدا کرد، از این‌رو از جنس ورق‌های گالوانیزه انتخاب می‌شوند.
کاربرد رابیتس
رابیتس در صنعت ساختمان‌سازی کاربردهای متنوعی دارد و به دلیل مقاومت بالا به منظور یک المان تقویتی مورد توجه قرار می‌گیرند. از جمله کاربرد رابیتس‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- پوشش دادن آرماتورها و تیرآهن‌ها
- پوشش دادن بتن سیمانی با استفاده از ملات
- اجرای سقف کاذب
- ترمیم و بازسازی دیوارهای ترک خورده
- نصب پلاستر
- دکوراسیون
- اجرای گچ‌بری و گچ‌کاری در سبک و طرح‌های متنوع
کاربردرابیتس در سقف کاذب
مزایا رابیتس
رابیتس‌ها مزایای متعددی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی تحمل وزن بالا را دارند و برای عملیات گچ‌کاری مناسب هستند.
- مصالح مورد استفاده در رابیتس‌کاری در دسترس هستند.
- در طرح‌ها، سبک‌های متنوع و به فور در بازار موجود هستند.
- با توجه به این که ساختار آن‌ها از جنس گالوانیزه و به صورت مشبک است، از قابلیت مقاومت و ماندگاری بالا برخوردار هستند.
- دارای سرعت اجرای مطلوب هستند.
- نحوه‌ی اجرای آن‌ها آسان است.
- در صورت رعایت اصول مهندسی و جوشکاری مناسب، دارای استحکام نسبی هستند.
معایب رابیتس
علاوه بر مزایا ذکر شده، رابیتس‌ها دارای معایبی به شرح زیر هستند:
- به میزان زیادی گچ نیاز است.
- سرعت اجرا نسبتا پایین است.
- در مقایسه با دیگر روش‌های اجرای کاذب، وزن آن‌ها بالا است.
- در صورت استفاده از آن‌ها، با عدم خاصیت ضد صدا و آکوستیک مواجه خواهیم شد.
- در اجزای شاسی‌کشی و به ویژه در محل‌های جوش و در نقاط مرطوب، پدیده خوردگی رخ خواهد داد.
دسته‌بندی رابیتس
رابیتس‌ها مانند سایر مصالح ساختمانی به انواع مختلفی اعم از ستون، وزن و چشمه تقسیم‌بندی می‌شوند. در این قسمت به توضیح هر یک از آن‌ها پرداخته خواهد شد.
۱٫ دسته‌بندی رابیتس بر اساس ستون
رابیتس‌ها با توجه به نوع مصرف در ستون‌های متنوعی تولید می‌گردند. در کشور ما رایج‌ترین رابیتس‌ها با تعداد ستون‌های ۹،۱۱،۱۳ هستند که در ساختمان‌سازی، هر کدام از آن‌ها کاربرد مختلفی دارند. در میان رابیتس‌ها، رابیتس ۱۳ ستونه از کیفیت بالاتری برخوردار است و قیمت آن نیز به مراتب بالاتر است. در کشورهای دیگر از رابیتس ۱۷ ستونه نیز استفاده می‌شود اما در ایران از تقاضای بالایی برخوردار نیست. قابل ذکر است به تعداد ستون رابیتس، پل ستون نیز گویند.
۲٫ انواع رابیتس بر اساس وزن
با توجه به این که رابیتس‌ها از ورق‌ها با ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند، وزن آن‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است. در واقع وزن رابیتس‌ها بر اساس ضخامت ورق‌های تولید شده تعیین می‌گردد. وزن‌هایی که رابیتس‌ها می‌توانند داشته باشند به صورت سبک، نیمه سنگین، سنگین و فوق سنگین است که در قیمت آن‌ها نیز تاثیر دارد که در جدول زیر انواع وزن آن‌ها ارائه شده است:
انواع رابیتس | سبک (g) | نیمه‌سنگین (g) | سنگین (g) | فوق سنگین (g) |
۹ ستونه | ۴۰۰-۷۰۰ | ۷۰۰-۸۰۰ | ۸۰۰-۹۰۰ | ۹۰۰-۱۰۰۰ |
۱۳ ستونه | ۶۰۰-۷۰۰ | ۷۰۰-۹۰۰ | ۹۰۰-۱۰۰۰ | ۱۰۰۰< |
رابیتس ۱۱ ستونه نیز در وزن‌های ۸۳۰ گرم و ۸۶۰ گرم موجود هستند.
۳٫ دسته‌بندی رابیتس بر اساس چشمه
دسته‌بندی دیگر رابیتس‌ها بر اساس تعداد چشمه‌ها یا به عبارتی روزنه‌های بین ستون‌ها است. چشمه‌ها می‌توانند اشکالی به صورت مربع، متوازی‌الاضلاع و لوزی داشته باشند که در کشور ما رایج‌ترین شکل چشمه، متوازی الاضلاع است. رابیتس‌های موجود در بازار دارای دو یا سه چشمه هستند که وظیفه اصلی چشمه‌ها جذب انرژی است. در صورتی که اندازه چشمه‌ها بزرگ باشد، مقدار زیادی انرژی هدر می‌رود و اگر اندازه آن‌ها کوچک باشد، مقاومت در برابر جذب انرژی افزایش می‌یابد. از این‌رو اندازه مناسب و مطلوب برای چشمه‌ها در نظر گرفته خواهد شد تا میزان انرژی کم و زیاد نگردد.
روش تولید رابیتس
برای تولید رابیتس، در مرحله اول ورق‌های گالوانیزه با عرض معین به شکل کلاف در می‌آیند و در مرحله بعد در ابتدای خط تولید راویز قرار خواهند گرفت. اعوجاج کلاف‌ها در ایستگاه نورد ابتدایی گرفته خواهد شد و پس از آن، با عبور از قالب‌های فشاری بخشی از فرآیند شکل‌دهی و تعیین محل ستون‌ها آن انجام میگیرد. در مرحله بعدی، عمق ستون‌ها افزایش یافته و محل چشمه‌ها برشکاری می‌شود. ایستگاه بعدی، ورق تحت فرآیند کشش قرار میگیرد و با زیاد شدن فرآیند کشش، عرض ورق نوار بری شده افزایش یافته و چشمه‌ها باز می‌گردند. در نهایت و در سه ایستگاه بعدی با انجام فرآیند کشش کامل بر روی ورق‌ها و شکل‌گیری چشمه‌ها، رابیتس گالوانیزه تولید خواهد شد.
تاریخچه رابیتس
یکی از موارد پرکاربرد در ساخت بناها که از زمان‌های قدیم مورد توجه بسیاری از سازندگان قرار گرفته‌است، سوارکردن ملات می‌باشد. در گذشته در مناطق جنوبی، دیوارهای بین دو ستون با استفاده از نی‌های نازک حجم داده می‌شد و پس از آن عملیات ملات‌کشی انجام می‌گردید. روش کار بدین صورت بود که با استفاده از طناب‌های طبیعی بافته شده و نی، یک شبکه توری شکل به منظور نگهداری ملات تا زمانی که ملات‌ها سفت شوند، ایجاد می‌گردید. با پیشرفت علم و تکنولوژی و ساخته شدن دستگاه‌هایی همچون کشش و برش، راویز گالوانیزه جایگزین روش‌های قدیمی شد و مورد توجه بسیاری از سازندگان و معماران قرار گرفت.
رابیتس کاری سقف و نما
همان طور که اشاره کردیم، رابیتس یکی از پرکاربردترین سقف‌های کاذب در ساختمان‌سازی به شمار می‌رود و شامل چندین مرحله است که در این قسمت به شرح هر یک پرداخته خواهد شد.
– نصب میلگردهای آویز
میلگردهای آویز وظیفه انتقال بار اصلی سقف کاذب به سقف اصلی را دارند. این میلگردها به دو شکل جوشی و دفنی موجود هستند که یا در هنگام رابیتس‌کاری می‌بایست به تیرآهن‌ها یا سقف جوش داده شوند و یا از قبل در سقف اصلی دفن شده‌اند. در این مرحله نکاتی باید در نظر گرفته شود که از مهمترین آن‌ها فاصله بین میلگردها است. در صورتی که اجرای کار سنگین باشد، فاصله آن‌ها ۳۰ سانتی‌متر و در غیر این صورت ۶۰ سانتی‌متر است. در این مرحله سقف می‌بایست با استفاده از ضوابط و مقررات از پیش تعیین شده و همچنین با استفاده از میلگردهای مخصوص، کلاف‌بندی گردد.
– نصب رابیتس
در مرحله دوم توری رابیتس بر روی میلگردها قرار گرفته و محکم می‌گردند. به منظور محکم کردن توری از روش جوش دادن می‌توان استفاده کرد اما پیشنهاد می‌گردد از سیم‌های گالوانیزه که به سیم رابیتس‌بندی مشهور هستند، استفاده نمود. با استفاده از سیم رابیتس‌بندی، توری فولادی به زیرسازی که در مرحله اول انجام شد، متصل می‌گردد. در واقع در این مرحله توری‌ایی که به راویز مرتبط است، بر روی کلاف‌ها نصب می‌گردد.
– گچ‌کاری رابیتس
پس از نصب رابیتس مرحله گچ‌کاری انجام میگیرد. در این مرحله توری فلزی با استفاده از گچ سفید پر می‌گردد و پس از آن، به کمک ملاتی از سیمان، خاک سنگ و پودر پوشیده شده و در نهایت با ملاتی از سیمان به شکل آستری بر روی آن قرار خواهد گرفت. در این مرحله به منظور یکنواختی سطح، روکش نهایی می‌بایست با دقت پرداخته شود.
گچ کاری رابیتس‌در سقفچگونه متوجه شویم کیفیت رابیتس مطلوب است؟
در صورتی که بخواهیم برای اولین بار رابیتس مورد نظر را تهیه کنیم، استفاده از یک روش به ما کمک خواهد کرد تا بفهمیم رابیتس مورد نظر با کیفیت است یا خیر. این روش بدین شکل است که رابیتس مورد نظر را چندین بار بر روی زمین می‌اندازیم، در صورتی که تکه‌های گالوانیزه از رابیتس جدا گردند، راویز مورد نظر از کیفیت مناسب برخودار نیست.
کارخانه‌های تولید کننده و قیمت رابیتس
در کشور ما کارخانه‌های تولیدکننده متعدد رابیتس وجود دارد که شامل کارخانه‌های بسیار بزرگ و کارخانه‌های در مقیاس کوچکتر هستند. از میان دو کارخانه‌ی رابیتس مسعود و ایران رابیتس بسیار مشهور هستند. کارخانه‌ی رابیتس مسعود همان طور که اشاره شد یکی از بهترین تولیدکنندگان رابیتس در ایران است و در شهر تهران قرار دارد.
این کارخانه قادر به تولید انواع رابیتس در اندازه‌های متنوع است. فعالیت این کارخانه از سال ۱۳۷۰ شروع گردید و تولیدات خود را با رابیتس‌های ۹ ستونه آغاز کرد. سپس رابیتس‌های ۱۱ و ۱۳ ستونه را تولید و به بازار عرضه کرد. رابیتس ۱۳ ستونه کارخانه مسعود دارای وزن‌های مختلف ۵۰۰ تا ۱۴۰۰ گرم است. از دیگر کارخانه‌های مشهور رابیتس می‌توان به کارخانه ایران رابیتس اشاره کرد که در استان تهران و جاده خاوران قرار دارد. این کارخانه در سال ۱۳۹۵ تاسیس گردید و به عنوان یکی از بزرگترین و مهمترین تولیدکنندگان رابیتس شناخته شد. محصولات این کارخانه به صورت رابیتس‌های ۹،۱۱،۱۳ ستونه در وزن‌های ۶۵۰ تا ۱۰۰۰گرم است.
قیمت رابیتس با توجه نوع سبک بودن یا سنگین بودن آن‌ها تعیین می‌گردد .همچنین کیفیت و قیمت ورق‌های گالوانیزه نیز در قیمت رابیتس‌ها بی‌تاثیر نیستند.
سخن پایانی
رابیتس ورق‌های مشبک تولید شده از ورق‌های گالوانیزه هستند که از مصالح مهم ساختمان‌سازی و به عنوان المان تقویتی به شمار می‌روند. رابیتس‌ها انواع مختلفی دارند و به صورت‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. از مهم‌تریم کاربردهای رابیتس، اجرای سقف کاذب است. در هنگام خریدن رابیتس می‌بایست دقت لازم انجام شود تا رابیتس مورد نظر از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد.
