تابحال نام ورق ضد سایش به گوشتان خورده است؟ ویژگی مقاومت در برابر سایش، یک ویژگی مهم برای مواقعی است که دو جسم در اثر لغزیدن بر روی یکدیگر نباید دچار آسیب و خراش شوند. حال، یکی از این دو جسم را یک ورق فولادی در نظر بگیرید و دیگری را هر چیزی از جمله یک ابزار ساینده و یا حتی هوا تصور کنید. شاید تعجب کنید اما هوا در سرعت های بالا یک ساینده بسیار قوی است که معمولا برای کاربرد بهتر و مقاوم بودن در این شرایط، در بدنه هواپیماها یا ساخت موشک‌های جت از ورق ضد سایش استفاده میشود.
ورق ضد سایش چیست؟
در یک تعریف کوتاه میتوان گفت که ورق ضد سایش ورقی است که مقاومت و سختی بالایی در برابر تغییر شکل و ساییده شدن اجسام دیگر بر روی آن دارد. در واقع سایش نوعی تغییر شکل در سطح تلقی میشود. ورق های فولادی با ویژگی ضد سایش بودن اغلب از نوع ورق های سیاه میباشند که معروفترین این نوع ورق ها، به ورق هاردوکس نیز معروف است.
نکته مهمی که به هنگام خرید ورق ضد سایش وجود دارد، این است که انواع ورقهای ضد سایش فولادی، بسته به اینکه در کجا قرار است مورد استفاده قرار بگیرند دارای رنج مختلفی از سختی میباشند. سختی پارامتری است که در درجه اول بستگی به ترکیب شیمیایی ورق دارد. اما علاوه بر آن میتوان با انجام فرایندهای تکمیلی عملیات حرارتی، سختی ورق ها را بالاتر هم برد.
هر چه میزان کربن در ورق بالاتر باشد، میزان سختی و مقاومت به سایش در آن بالاتر است. از طرفی، عنصر مهم دیگری که در ترکیب ورق های ضد سایش مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، میزان منگنز آن است. کربن به خودی خود باعث بهبود سختی در آلیاژهای آهنی میشود، به همین علت است که چدن ها دارای سختی بالاتری نسبت به فولادها هستند. اما لازم به ذکر است که نقش منگنز در بهبود سختی فولاد، به علت ترکیب آن به کربن و تشکیل کاربید منگنز است.
واحدهای سختی ورق ضد سایش
واحدهای مختلفی برای بیان سختی ورقهای ضد سایش بیان میشود که همه آنها قابل تبدیل به یکدیگر هستند. لذا جداولی از پیش تهیه شده برای این منظور در کتب هندبوک های فولادی وجود دارد. از جمله واحدهایی که ممکن است در تست سختی ورق ضد سایش به گوشتان خورده باشد، برینل، ویکرز و راکول است راکول نیز خود به سه سطح راکول A، راکول B و راکول C تقسیم میشود.
انواع ورق ضد سایش در بازار
شاید برایتان جالب باشد که بدانید انواع ورق های ضد سایش با نام های علمی خود در بازار شناخته میشوند که هر کدام خواص و ویژگی های منحصر بفرد خود را دارا میباشند. مهمترین این ورقها عبارتند از: ورق های هاردوکس، ورق های ولدوکس، ورق های کرسابرو، ورق های دورستات، ورق های دیلیدرو
– ویژگی های ورق ضد سایش هاردوکس
شناخته شده ترین نوع ورقهای سیاه ضد سایش، ورق هاردوکس می‌باشد. بر اساس میزان سختی در این ورقها برحسب واحد برینل میتوانید ورق هاردوکس ۴۰۰، ۴۵۰، ۵۰۰، ۵۵۰ و ۶۰۰ را در بازار پیدا کنید. این اعداد در واقع گرید سختی در ورق های هاردوکس می‌باشد. دقت شود که ضخامت های رایج تولید شده در تمام گریدهای سختی بیان شده یکسان نیست. به عنوان مثال، ورق ۴۰۰ معمولا در ضخامت های ۳ تا ۱۲۰ میل تولید میشود اما ضخامت معمول برای ورق های هاردوکس با سختی ۵۵۰ در حدود ۵۲۵ تا ۵۷۵ میل می‌باشد. این ورق ها قابلیت خم پذیری و شکل پذیری خوبی نیز دارند.
– ویژگی های ورق ضد سایش ولدوکس
در مواردی که علاوه بر سختی بالا، نیاز به استحکام بالا وجود داشته باشد، ورقهای ضد سایش ولدوکس را به شما پیشنهاد می‌دهیم. جوش پذیری این ورق ها مناسب است، از اینرو در ساختار فولادی جوشکاری نیز از این نوع ورق ها استفاده میشود.
ورق های ولدوکس (Woldox) معمولا در ضخامتهای ۴ الی ۱۳۰ میل به بازار عرضه میشوند و ولدوکس ۷۰۰ معروفترین گرید این نوع ورق ها در میان خریداران می‌باشد.
– ویژگی های ورق ضد سایش کرسابرو
ورق های کرسابرو (Creusabro )، نوعی دیگر از انواع ورق های ضد سایش هستند که همانند ورق های ولدوکس دارای جوش پذیری عالی میباشند. این ورق ها یکی از ورق های با بالاترین ظرفیت بار برداری هستند. بنابراین از این نوع فولاد، معمولا هنگامی استفاده میشود که در معرض سایش های بسیار سنگین قرار گرفته باشیم.
این فولاد عمدتا در ساخت قطعات مقاوم در برابر سایش برای ماشین آلات و وسایل نقلیه در صنعت معدن، صنعت بتن و همچنین در معادن سنگ استفاده می شود. کرسابرو به گریدهای مختلف تقسیم می شود که می توان آنها را با برش پلاسما یا لیزر برش داد.
گرید M، Dual، ۴۸۰۰ و ۸۰۰۰ چهار گرید شناخته شده، در این نوع ورق ها به شمار می آیند. در گرید M معمولا ضخامت های ۲ تا ۴ میلیمتر را خواهید یافت اما در گرید Dual رنج ضخامت در حدود ۱۰ الی ۵۰ میلیمتر می‌باشد. سختی گرید M در حدود ۲۰۰ برینل است در حالیکه سختی گرید Dual بسیار بالاتر بوده و در رنج ۴۵۰-۴۹۰ برینل قرار دارد.
ورق های کرسابرو تولید شده بر اساس استانداردهای جهانی در دو گرید ۴۸۰۰ و ۸۰۰۰ نیز به ترتیب دارای سختی بالاتر از ۳۶۰ و ۴۷۰ برینل میباشند.
– ویژگی های ورق ضد سایش دورستات
دورستات نام گروه دیگری از ورقهای ضد سایش است که اولین بار توسط مهندسین اتریشی برای کاربردهای مقاومت سایش بسیار بالا بکار گرفته شد. کاربرد این نوع ورق ها را میتوانید در بدنه کمپرسی، تجهیزات لایروبی، سیستم های بارگیری و انتقال شن و ماسه، تخلیه کننده ها و بدنه بسیاری از ماشین های سنگین دید. معروفترین گریدهای این نوع ورق در بازار، ورق ۴۰۰، ۴۵۰ و ۵۰۰ می‌باشد.
– ویژگی های ورق ضد سایش دیلیدرو
اولین ورق های دیلیدرو ساخت کشور آلمان هستند. این ورق ها در ضخامت های ۱۰ تا ۳۰ در بازار رایج هستند و سختی آنها بین ۴۰۰ تا ۵۵۰ برینل می‌باشد.
کدام ورق ضد سایش بهتر است؟
با شناخت انواع ورقهای ضد سایش، ممکن است این سوال در ذهنتان بوجود آمده باشد که کدام یک بهتر است؟ در پاسخ باید بگوئیم که هر چند سختی اغلب آنها در رنج ۴۰۰ الی ۵۰۰ برینل است، اما پارامتر ضخامت، در دسترس بودن در بازار ایران و قیمت وارداتی آنها نیز عوامل مهمی است که به هنگام خرید ورق ضد سایش باید به آن توجه کنید. ضمن اینکه دیگر ویژگی ها از جمله جوش پذیری، خم کاری و استحکام ورق نیز به هنگام خرید بایستی از مشاوران فروش پرسیده شود.
مشاوران ما در مجموعه آهنات آماده مشاوره و فروش انواع ورقهای آلیاژی در بازار ایران میباشند. برای استعلام قیمت ورق های ضد سایش با شماره ۰۲۱۴۷۲۳۸۰۰۰ تماس حاصل فرمایید.
سخن پایانی
ورق های ضد سایش، نسبت به انواع دیگر ورق فولادی دارای مقاومت به سایش بالاتری هستند که این پارامتر با سختی ورق سنجیده میشود. معروفترین ورق ضد سایش در ایران، ورق هاردوکس است که گاها برخی افراد، انواع دیگر ورق ضد سایش را با این عنوان به فروش میرسانند. مهمترین کاربرد این ورق ها، در بدنه ماشین های سنگین و حمل سنگ های معدنی است که نیاز به مقاومت بالایی در برابر سایش دارند.
